Prawid??owo skomponowana dieta zapobiega chorobom, poprawia nastr??j, zwi�?ksza poziom wigoru i sprawia, ??e jeste?? szcz�???liwsza.

Czym jest �?�prawid??owa dieta�?�?

Prawid??owa dieta to taki plan, dzi�?ki kt??remu dostarczasz cia??u wszystkie konieczne witaminy, minera??y i komponenty od??ywcze.

Witaminy i minera??y s�? wa??nym elementem zdrowej diety.
Witaminy to substancje organiczne, wyst�?puj�?ce w po??ywieniu, wymagane przez organizm w niewielkich ilo??ciach do regulowania i utrzymania prawid??owej przemiany materii.

Minera??y s�? koniecznym budulcem- tworz�? mi�???nie, tkanki i ko??ci. S�? r??wnie?? bardzo wa??ne dla wielu system??w podtrzymywania ??ycia, prawid??owego dzia??ania hormon??w, uk??ad??w enzymatycznych i transportu tlenu.

Z ??ywno??ci�? dostarczamy cia??u du??o substancji od??ywczych. Istotne, by na naszych talerzach znajdowa??y si�? artyku??y z r????nych grup od??ywczych- dzi�?ki temu mamy wi�?ksze szanse na zapewnienie wszystkich koniecznych substancji.

W przypadku ??ywienia dzieci, dieta ma ogromne znacznie dla prawid??owego wzrostu i rozwoju. W przypadku doros??ych, zdrowe od??ywianie sprzyja przede wszystkim zdrowiu i zmniejsza ryzyko chor??b. Odpowiednio skomponowana dieta pomaga zrzuci�? kilogramy, obni??y�? zbyt wysoki poziom cholesterolu i zbyt wysokiego ci??nienia krwi, chroni przed chorob�? wie??cow�?, pozwala kontrolowa�? poziom glukozy we krwi.

Wiele wsp????czesnych chor??b zwi�?zanych jest z nieprawid??owym od??ywianiem. Wymieni�? tu trzeba nie tylko nadwaga i nadwag�?, lecz r??wnie?? choroby uk??adu kr�???enia, cukrzyc�? typu 2, nadci??nienie t�?tnicze, osteoporoz�?, i niekt??re rodzaje raka.

Jak komponowa�? diet�?, by zapewnia??a witalno??�??
Komponuj�?c diet�? zwr??�? uwag�? na nast�?puj�?ce substancje:

T??uszcze jednonienasycone.
Chocia?? dostarczaj�? cia??u wielu kalorii, je??eli stosujesz je zamiast t??uszcz??w nasyconych, pomagaj�? obni??y�? poziom cholesterolu we krwi. W??�?cz do diety olej rzepakowy i oliw�? z oliwek.

T??uszcze wielonienasycone.
Znajdziesz je na przyk??ad w rybach, s??oneczniku, soi.

Podstawowe grupy spo??ywcze
Poni??ej znajduj�? si�? podstawowe grupy ??ywno??ci uwzgl�?dnione w piramidzie zalecanej przez USDA:

Ziarna. Zaleca si�? jedzenie przynajmniej 100 gram pieczywa pe??noziarnistego, p??atk??w zbo??owych, pe??noziarnistych krakers??w, br�?zowego ry??u albo makaronu razowego dziennie. Co najmniej po??ow�? wszystkich jedzonych przez nas zb???? powinny stanowi�? artyku??y pe??noziarniste.

Warzywa. Zaleca si�? jedzenie ciemnozielonych i pomara??czowych warzyw, a r??wnie?? w??�?cznie do diety ro??lin str�?czkowych. Idealnie powinna?? spo??ywa�? oko??o 2,5 szklanki warzyw dziennie.

Owoce. Wybieraj ??wie??e owoce, ewentualnie si�?gaj po mro??onki. Staraj wystrzega�? si�? owoc??w z puszki w s??odkiej zalewie i nie zapominaj, ??e szklanka soku to nie to samo co owoc. Je??li chcesz by�? zdrowa, powinna?? spo??ywa�? oko??o dw??ch szklanek owoc??w dziennie.
Mleko, jogurty, sery. Zalecane jest w??�?czenie do diety chudego nabia??u i artyku????w mlecznych bez t??uszczu. S�? to doskona??e ??r??d??a wapnia.

Mi�?so i fasole. Chude bia??ko powinno pochodzi�? z chudego mi�?sa i drobiu, przygotowanego poprzez grillowanie, pieczenie albo gotowanie. Zalecane jest cz�?ste zast�?powanie mi�?sa ryb�?, fasol�? grochem i orzechami.

Oleje i t??uszcze. Wi�?kszo??�? ??r??de?? t??uszczu powinna pochodzi�? z ryb, orzech??w i olej??w ro??linnych. Sta??e t??uszcze, takie jak mas??o, margaryny i smalec powinny by�? ograniczane.
Zapotrzebowanie na komponenty od??ywcze jest spraw�? bardzo indywidualn�? i zale??y od wielu czynnik??w, na przyk??ad:

Osoby powy??ej 50 roku ??ycia powinny uwzgl�?dni�? w diecie artyku??y wzbogacone o witamin�? B 12 albo rozwa??y�? przyjmowanie jej jako suplementu diety.
Kobiety w ci�???y powinny spo??ywa�? artyku??y bogate w ??elazo i u??atwiaj�?ce wch??anianie ??elaza, szczeg??lnie ro??liny bogate w witamin�? C.
Kobiety w pierwszym trymestrze ci�???y powinny przyjmowa�? dodatkowo kwas foliowy i wybiera�? naturalne pokarmy, kt??re go dostarczaj�?.

Osoby starsze, jednostki o ciemnej sk??rze albo rzadko przebywaj�?ce na s??o??cu, powinny przyjmowa�? suplementy witaminy D albo spo??ywa�? artyku??y wzbogacone o t�? witamin�?.
Sk??adniki od??ywcze, kt??re najcz�???ciej s�? powodem niedobor??w w diecie, to: wapno, potas, b??onnik, magnez i witamina E.

Je??li jeste?? aktywna fizycznie, nie zapominaj, ??e Twoje cia??o mo??e potrzebowa�? wi�?cej substancji od??ywczych. Koniecznie zadbaj o odpowiednie nawil??enie cia??a- pij systematycznie wod�? i napary zio??owe, wystrzegaj si�? sok??w i s??odzonych napoj??w.

Zdrowa dieta wegetaria??ska
Wegetarianie powinni szczeg??lnie skrupulatnie zwraca�? uwag�? na to, czy w ich diecie nie brakuje sk??adnik??w od??ywczych koniecznych dla zdrowia.

Je??li nie jadasz mi�?sa, zwracaj szczeg??ln�? uwag�? na spo??ycie bia??ka, ??elaza i witamin.

Si�?gaj mo??liwie niejednokrotnie po orzechy, nasiona i ro??liny str�?czkowe. Staraj si�? systematycznie spo??ywa�? jajka.

Przetworzone i sztuczne pokarmy w diecie
Gdy si�?gamy po gotowe dania, ci�???ko oceni�? ich warto??�? od??ywcz�?. Posi??ek ugotowany przez Ciebie od podstaw b�?dzie zawsze zdrowszy ni?? kupiony w sklepie.

Wysoko przetworzona ??ywno??�? nie zawiera wielu koniecznych minera????w, za to niejednokrotnie ma du??o t??uszczu i cukru, zawiera r??wnie?? sztuczne ??rodki konserwuj�?ce i inne dodatki.

Coraz cz�???ciej sieci fast food proponuj�? zdrowsze wersje swoich da?? i udost�?pniaj�? tabele z warto??ciami od??ywczymi. Naucz si�? z nich korzysta�? i ??wiadomie dokonywa�? wybor??w nawet wtedy, kiedy jeste?? zmuszona spo??ywa�? w restauracji.

Jedz ??wiadomie
M�?drzejsze i bardziej ??wiadome komponowanie da?? prowadzi nie tylko do d??u??szego i zdrowszego ??ycia, lecz i do szczuplejszej figury.

Nie istnieje niestety jedna, prosta dieta, kt??r�? mog??aby?? stosowa�? przez ca??e ??ycie- konieczna jest ??wiadomo??�? i poszerzenie wiedzy z zakresu zdrowego ??ywienia.

Naucz si�? czyta�? etykiety, rozumie�? stosowane przez producent??w oznaczenia, okre??la�? r????nice mi�?dzy dwoma pozornie podobnymi artyku??ami i wybieraj ??wiadomie.

Zwracaj uwag�? na to, jak dany artyku?? jest przygotowywany- jak najcz�???ciej wybieraj surowe, ??wie??e warzywa i owoce, gotuj na parze i opiekaj na grillu, piecz w piekarniku, wystrzegaj si�? sma??enia, pra??enie i d??ugotrwa??ego gotowania.