Nie znajÄ?c warto??ci energetycznej spo??ywanych potraw niezwykle prosto mo??na zaszkodziÄ? swojemu organizmowi. Z tego wzglÄ?du bardzo wa??ne jest kontrolowanie dobowej ilo??ci przyswajanych kalorii. To przede wszystkim w tym celu opracowano tabele kalorii, kt??re umo??liwiajÄ? obliczenie warto??ci energetycznej okre??lonych artyku????w spo??ywczych.
Tabela kalorii zwiera wyszczeg??lnione artyku??y ??ywno??ciowe i odpowiadajÄ?ce im warto??ci kaloryczne w przeliczeniu na okre??lonÄ? o wagÄ? albo objÄ?to??Ä? danego artyku??u. Produkty w tabelach kalorycznych zazwyczaj podaje siÄ? w 100 gramach albo 100 mililitrach.
Mimo i?? powszechnie u??ywa siÄ? terminu kaloria (cal), to ??ci??le rzecz ujmujÄ?c tabele kaloryczne zawierajÄ? informacje o kilokaloriach (kcal). Jedna kilokaloria to jednostka r??wna 1000 kalorii.
Tabele kalorii wykorzystujÄ? wyniki bada?? nad kaloryczno??ciÄ? potraw, przeprowadzone na poczÄ?tku XX wieku przez naukowc??w z Departamentu Rolnictwa Stan??w Zjednoczonych (Unitet States Department of Agriculture). Opracowana przez nich procedura okre??lania zawarto??ci kalorii w artyku??ach ??ywno??ciowych wykorzystywana jest r??wnie?? wsp????cze??nie. Badana ??ywno??Ä? jest spalana w przyrzÄ?dzie do pomiaru ciep??a wydzielanego w procesach fizycznych i chemicznych, czyli w kalorymetrze.
Tabele kaloryczne sÄ? podzielone alfabetycznie albo r??wnie?? tworzone na podstawie pewnych grup artyku????w. SÄ? to warzywa, owoce, artyku??y zbo??owe, nabia??, miÄ?so i s??odko??ci. Taki podzia?? pozwala na u??o??enie jad??ospisu we w??a??ciwych proporcjach: 50% dziennie przyswojonych kalorii powinno pochodziÄ? z artyku????w zbo??owych, 20% z miÄ?sa i warzyw, natomiast pozosta??e 30% z t??uszcz??w pochodzenia ro??linnego.
Czasami spotyka siÄ? podzia?? bazujÄ?cy na zawarto??ci kalorii, przedstawiajÄ?cy spis artyku????w od najbardziej kalorycznych do tych, kt??re zawierajÄ? najmniej kalorii, albo odwrotnie. Takie podzia??y majÄ? na celu u??atwienie wyszukania interesujÄ?cego nas artyku??u ??ywno??ciowego.
Podstawowa wersja tabeli kalorycznej zawiera nazwÄ? artyku??u oraz ilo??Ä? kalorii odpowiadajÄ?cej konkretnej wadze albo objÄ?to??ci tego artyku??u. Bardziej rozbudowane tablice kaloryczne opr??cz zawarto??ci kalorii w pokarmie zawierajÄ? r??wnie?? informacje na temat zawarto??ci bia??ka, t??uszcz??w nasyconych, t??uszcz??w nienasyconych oraz wÄ?glowodan??w. Takie tabele kaloryczne wystÄ?pujÄ? pod nazwÄ? tabela warto??ci od??ywczych.
WiÄ?kszo??Ä? diet odchudzajÄ?cych komponuje siÄ? w oparciu o tabele kaloryczne. Na ich podstawie mo??na policzyÄ?, jaka jest ??Ä?czna jako??Ä? energetyczna wszystkich potraw spo??ytych w ciÄ?gu dnia, a r??wnie?? skomponowaÄ? niskokaloryczny jad??ospis.