Bia??ka to obok t??uszcz??w i w?glowodan??w podstawowe komponenty naszej diety.
Od strony biochemicznej s? polimerami (??a??cuchami) aminokwas??w, kt??rych wyr????niamy 20. Dzielimy je na egzogenne, czyli takie, kt??re nale??y dostarczy? organizmowi wraz z po??ywieniem oraz endogenne, czyli takie, kt??re potrafimy wytworzy? sami. Bia??ka zawieraj?ce oba rodzaje aminokwas??w nazywamy pe??nowarto??ciowymi i znale??? je mo??emy w mi?sie. Bia??ko pochodzenia ro??linnego uznawane jest za niepe??nowarto??ciowe.
Bia??ka stanowi? bardzo wa??ny element strukturalny kom??rek. Reguluj? ponadto przemian? materii, poniewa?? buduj? enzymy i hormony. Poza tym zwi?kszaj? termogenez?, wp??ywaj? na odporno??? (tworz? przeciwcia??a) i odpowiadaj? za dotlenienie organizmu (bia??ko hemoglobina przenosi tlen).
Zdrowy cz??owiek potrzebuje co najmniej 0,8 g bia??ka na 1 kg masy cia??a. ??ywieniowcy zalecaj? aby 15% dziennej poda??y wigoru pochodzi??o w??a??nie z bia??ka. Oznacza to, ??e osoba o zapotrzebowaniu 2000 kcal powinna spo??y? go w ilo??ci 75 g w ci?gu dnia, g????wnie w postaci chudego mi?sa, ryb, jaj, mleka, ser??w czy ro??lin str?czkowych. Poda?? bia??ka delikatnie zwi?ksza si? w dietach odchudzaj?cych poniewa?? ma ono zdolno??? przyspieszania przemiany materii spoczynkowej, daje uczucie syto??ci i utrzymuje mas? mi???niow? (kt??ra spala spor? cz???? konsumowanej wigoru).
Dla os??b zdrowych przyjmowanie 20-25% kalorii w postaci bia??ka nie zaburza funkcji nerek. Jednak??e pacjentom z cukrzyc? i chorobami nerek zaleca si? minimalne 0.8-1 g/kg masy cia??a (10% wigoru), by oszcz?dza? ten wa??ny narz?d. W dalszych stadiach dysfunkcji poda?? bia??ka obni??a si? jeszcze bardziej, do 0.6, a nawet 0.4 g.
Warto raz jeszcze podkre??li?, ??e bia??ko spe??nia w ludzkim organizmie funkcj? budulcow? i nie jest magazynowane. Za dostarczanie wigoru odpowiadaj? w?glowodany i t??uszcze. Dlatego r??wnie?? na bardzo popularnej w ostatnim czasie diecie bia??kowej Dukana utrata wagi jest bardzo szybka. Organizm odci?ty od g????wnego ??r??d??a wigoru zaczyna j? czerpa? z zapas??w od??o??onych w tkance t??uszczowej. W tym kontek??cie wydawa? by si? mog??o, ??e jest to dieta idealna. Niestety nie. Cen?, jak? mo??na zap??aci? za ekspresow? utrat? kilogram??w, jest witalno???. Du??a ilo??? samego bia??ka nie dzia??a korzystnie na organizm. Pierwsz? ofiar? diety s? nerki ?? narz?dy wydalaj?ce artyku??y rozpadu aminokwas??w. Ich przeci???enie w kr??tkim czasie prowadzi? mo??e do niewydolno??ci.
Przeci???ona zostaje r??wnie?? w?troba, kt??ra bierze udzia?? w procesie rozk??adu nadmiarowych aminokwas??w. Dieta wysokobia??kowa nie jest korzystna r??wnie?? dla m??zgu, kt??ry potrzebuje glukozy do prawid??owego funkcjonowania.
St?d jednostki na diecie Dukana cierpi? na rozdra??nienie, niemo??no??? skupienia si?, os??abienie i inne dolegliwo??ci, na przyk??ad zaparcia. Te s? wynikiem niedostatecznej poda??y b??onnika, w?glowodanu z??o??onego, obecnego g????wnie w artyku??ach z pe??nego ziarna, warzywach i owocach.
Ponadto monotonny proteinowy jad??ospis prowadzi do niedobor??w witamin i sk??adnik??w mineralnych, a cz?ste spo??ywanie jajek i mi?sa podwy??sza poziom cholesterolu.
Dlatego w??a??nie zamiast diety Dukana i innych ?diet cud? najefektywniej wybra? racjonalne od??ywiane, kt??re zapewni w??a??ciw? poda?? koniecznych substancji od??ywczych, si???, witalno??? i zgrabn? sylwetk?.